به نقل از «ایسنا»

انتشار «مطالعه‌ای جامعه‌شناختی در ادبیات داستانی ایران»

تاریخ انتشار: ۳ دی ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۳۵۸۴۱۵

کتاب «از نابهنگامی حیات تا سترون‌سازی خیال: مطالعه‌ای جامعه‌شناختی در ادبیات داستانی ایران» نوشته محمدحسین دلال‌رحمانی منتشر شد.

به گزارش ایسنا، این کتاب در ۳۷۶ صفحه با شمارگان ۴۹۵ نسخه و با قیمت ۲۵۰ هزار تومان در انتشارات ققنوس راهی بازار کتاب شده است.

 در  بخشی از مقدمه کتاب عنوان شده است: این نوشتار از نسبت خیال و زندگی در یک دوره تاریخی می‌پرسد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

مسئله‌ این است که در این عصر خیال با زندگی چه کرد و زندگی چه بر سر خیال‌ورزی آورد. بدین‌ ترتیب این نوشتار در پی پاسخ به چنین پرسش‌هایی می‌رود: ادبیات داستانی از مشروطه تا امروز چه خیالی را در خود پرورانده و این خیال چه نسبتی با شرایط دنیای جدید داشته؟ این ادبیات از چه سخن می‌گوید؟ موضوع خویش را چگونه بیان می‌کند؟ این بیان چه تصویری از دنیای واقعی می‌سازد؟ چه خواست و نیتی دارد؟ با چه پایگاه و منافع طبقاتی یا گروهی‌ای مرتبط است؟ و در چه مواردی ممکن است الگوی هنری رویکردهایی باشد که همزمان در عرصه نظری جریان دارند؟ چنین پرسش‌هایی وجوهی از پاسخ ممکن به پرسش نخستین و نیز تلاش برای ارضای برخی کنجکاوی‌های پژوهشگرانه‌اند که از همان پرسش برخاسته‌اند.

این نوشتار ادبیات داستانی و مشخصا رمان را به مثابه همنشینیِ اتفاقی عناصر متعددی در نظر می‌گیرد که  هر کدام حامل اثر عوامل تاریخی_اجتماعی، فردی_روان‌شناختی و در نهایت ادبی هستند. اتفاقی بودن به معنای آن است که آن‌ها می‌توانستند شکل دیگری داشته باشند. اگر وقایع تاریخی، سرگذشت و انتخاب‌های فردی نویسندگان متفاوت بود. آن‌ها یکی از اتفاق‌های ممکن بودند که در نهایت موجودیت یافتند و همین امر آن‌ها را به موضوع پژوهش بدل می‌سازد. هدف از این پژوهش فهم چرایی تاریخی ظهور و ادامه این همنشینی اتفاقی به واسطه رخدادهای تاریخی_اجتماعی در تعامل با خصایص تثبیت‌شده در میدان ادبی است. 

 از آن‌جا که تاریخ ادبیات داستانی جدید ایران شامل دوره نسبتا طولانی‌ای است، این نوشتار از دوره‌بندی ویژه‌ای بهره می‌گیرد که شامل عصر مشروطه، عصر پهلوی و دوره پس از انقلاب است. این تقسیم‌بندی، که پیش‌تر نیز مورد عنایت تاریخ‌نگاران ادبیات داستانی بوده، به هیچ روی دقیق نیست، بلکه تنها به مثابه ابزاری برای مشخص کردن محدوده‌های بحث و نامگذاری تغییرات به‌کار می‌رود. مقیدسازی دسته‌بندی متون ادبی به رخدادهای بزرگ تاریخی- اجتماعی نتیجه اعتقاد به اهمیت تأثیر چنین رخدادهایی در متن ادبی است. 

 این نوشتار، پس از مقدمه، به بحثی نظری درباره جامعه‌شناسی ادبیات می‌پردازد. در بخش دوم، تحلیل متون داستانی و دسته‌بندی آن‌ها ذیل خصایصی صورت می‌گیرد که براساس اعمال منطق نظری ظاهر شده‌اند. پیش از آن، توضیحی از شرایط تاریخی و اجتماعی تولیدکنندگان متن ادبی امکان بحث جامعه‌شناختی درباره متون را فراهم می‌کند. این بخش به سه قسمت متمایز تقسیم شده که ادبیات سه دوره مشروطه، پهلوی و دوران پس از انقلاب را بررسی می‌کند. در بخش نهایی، جمع‌بندی کلی مباحث بخش‌های قبل در کنار بحثی کوتاه درباره منطق متفاوت دو گونه ادبی عامه‌پسند و مقاومت ارائه شده. در انتهای این بخش تلاش می‌شود تا تصویری مبهم از امکانات تغییر پیش روی مخاطب قرار گیرد.

 همچنین در نوشته پشت جلد کتاب می‌خوانیم: ادبیات جدید ایران در لحظه شکل‌گیری‌اش سرشار از خواست زندگی بود. با این‌حال متن ادبی آرمان‌های نخستین را وانهاد و به چیزی متفاوت بدل شد. این کتاب روایتگر فراز و فرودهای تاریخی ادبیات داستانی ایران است و تلاش می‌کند نسبت آن را با موقعیت‌های اجتماعی روشن سازد. در این زمینه، به جای پرداختن به محتواهای متغیر متون، این نوشتار به فرم‌هایی توجه می‌کند که در نسبت با میل برآمده از جایگاه تولیدکنندگان متون ادبی ظاهر شده است. این امر امکان فراتر رفتن از متن ادبی را فراهم می‌کند. بنابراین متن ادبی به مثابه شاخصی در نظر گرفته می‌شود که امکانی از فهم کلیتی تاریخی را فراهم می‌آورد. از این رو هدف این کتاب نه افزایش دانش یا التذاذ ادبی که ایجاد بستری برای تغییر وضعیت موجود است، بستری که لحظه اکنون را در تداوم گذشته تاریخی می‌فهمد تا امکانی برای برآوردن خیال‌ رهایی در آینده باشد.

 انتهای پیام 

منبع: ایسنا

کلیدواژه: دفاع مقدس جشنواره سینما حقیقت حمله به غزه ادبیات داستانی متن ادبی

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۳۵۸۴۱۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

انتشار ۳ نمایشنامه

در آستانه برگزاری نمایشگاه کتاب، سه کتاب نمایش‌نامه با عنوان‌های «رازی بین من و تو»، «در تنم زمستان شد» و «روایت نه چندان پیچیده از یک عشق به طعم شمشیر» راهی بازار کتاب شد.

به گزارش ایسنا، «رازی بین من و تو» با شمارگان ۳۰۰ نسخه، «در تنم زمستان شد» با شمارگان ۵۰۰ نسخه و «روایت نه چندان پیچیده از یک عشق به طعم شمشیر» با شمارگان ۵۰۰ نسخه در انتشارات سوره‌ مهر به چاپ رسیدند.

 در معرفی این نمایشنامه‌ها آمده است:  «رازی بین من و تو» به قلم محمدرضا امیرخانی تصویری از زندگی علی، جانباز اعصاب و روان است. علی هنرمند پتینه‌کاری است که در جبهه‌های جنگ دچار موج انفجار شدیدی شده و همچنان با این توهم که هم‌رزمش را کشته است، دچار عذاب وجدان است. در ادامه دکتر بخشی برای رهایی او از این توهم دست به کار می‌شود.

«در تنم زمستان شد» اثری از مصطفی سیفی برشی از زندگی رونیا یک دختر کرد ایزدی است که چند سال اسیر داعش بوده و اکنون پس از فرار از دست داعش به آلمان گریخته، اما یک روز مرد داعشی که سال‌ها رونیا را اسیر کرده، وارد خانه او می‌شود.

«روایت نه چندان پیچیده از یک عشق به طعم شمشیر» نمایش‌نامه دیگری است که به قلم محمدرضا آریان‌فر به چاپ رسیده است. آریان‌فر در این کتاب، چهار نمایشنامه شامل «روایت نه چندان پیچیده از یک عشق به طعم شمشیر»، «آن‌گاه که خدا از دهان سنگ ترانه می‌خواند»، «کسی در خواب‌هایم قدم می‌زند» و «سراغ خواب‌هایم را از باد بگیر» را به نگارش درآورده است.

انتهای پیام